In 10 stappen een Makkelijke Moestuin aanleggen

[Esther]

Stap 1:
plan je moestuin


Plan je moestuin; heel belangrijk! Want wat wil je verbouwen en hoeveel wil je oogsten? En hoeveel bakken heb je daarvoor nodig?

Vóór je begint met het maken van je Makkelijke Moestuin is het daarom handig je af te vragen wat je wilt bereiken:

Wil je elke dag verse sla uit eigen tuin?
Helemaal voorzien in je eigen groenten?
Bijzondere groentes kweken die je in de winkel moeilijk kunt krijgen?
Een vriezer vol om de winter te overbruggen?
Of gewoon een leuke hobby en af en toe iets oogsten voor een maaltijd?



Hoeveel bakken heb je nodig?

Eén bak van 1.20 bij 1.20 m. is genoeg om 1 volwassene het hele seizoen van verse sla met alles erop en eraan en kruiden te voorzien. Zelfs een groot deel van de winter als je dat wilt.

Nóg zo'n bak erbij en je hebt ook genoeg overige groentes. Wil je extra groentes verbouwen om in te vriezen en weg te geven aan je vrienden en familie of wil je snijbloemen en sierplanten in je bak zetten? Dan maak je er een derde bak bij.


Voor een kind (tot een jaar of 11) kun je uitgaan van kleinere bakken van 90 bij 90 cm. Zet ze maar lekker zelf aan het werk in hun moestuintje, dat vinden ze vast heel leuk!




Hoeveel bakken per gezin?

Dat hangt natuurlijk af van hoe groot het gezin is. En alweer: wat wil je oogsten?



Toen ik met mijn Makkelijke Moestuin begon waren we met z'n vieren. Mijn broer en ik waren 14 en 15 en aten dus net zoveel als volwassenen.





Ik ben begonnen met 4 normale bakken. Dat vond ik wel genoeg. Toch konden we al heel veel oogsten uit dit moestuintje. (Later hebben we er nog wat bakken bijgezet voor o.a. aardbeien, bloemen en klein fruit zoals bosbessen en frambozen.)

Plan je groentetuin maar begin op kleine schaal

Als je één bak maakt en je vindt dat tuinieren aan het eind van het jaar helemaal niks, dan is je bak zó weer verwijderd. Begin je meteen met de aanleg van een moestuin met 12 bakken is dat een ander verhaal! Zonde van het materiaal!

De kans is echter groter dat je - net als ik - helemaal enthousiast wordt! Maar rustig aan - dan breekt het lijntje niet - is een prima advies!

Maak dus eerst een plan voor je Makkelijke Moestuin!

(Deze stap staat natuurlijk wat uitvoeriger beschreven in mijn boek ' Jelle's Makkelijke Moestuin '. Daarin kan je aan de hand van het aantal vakken precies uitrekenen hoeveel je nodig hebt.)

Klaar met het plannen?

Weet je al hoeveel bakken je wilt hebben? Dan ben je klaar voor:

[Esther]

Stap 2:
Kies de ideale plek voor je moestuin


De beste plek voor je moestuin is waarschijnlijk ergens anders dan je nu denkt. Dat komt omdat we gewend zijn aan een traditionele moestuin. Die is groot. Té groot.

Omdat hij zo groot is wordt als locatie voor de moestuin meestal een plek helemaal achterin de tuin gevonden; waar je hem niet ziet. Je weet wel: uit het oog uit het hart. Je ziet hem niet, vergeet te wieden, vergeet te oogsten. Je groentes verkommeren en het onkruid zegeviert!

Een Makkelijke Moestuin vraagt weinig ruimte

Een van de vele voordelen van de MM is dat je maar weinig ruimte nodig hebt. Zo kan je je moestuin veel dichter bij huis maken. En als je meerdere bakken maakt kun je ook verschillende plekken kiezen.




Een kleine kruidenbak naast je keukendeur bijvoorbeeld of een bak op je terras voor je dagelijkse salades.

Fabienne uit Mechelen heeft in haar lange smalle achtertuin verschillende bakken neergezet. Als ze nu haar achterdeur uitstapt kan ze meteen haar groentes en kruiden oogsten.

Met een beetje fantasie kan je bijna overal je MM plaatsen.


Waar moet je plek aan voldoen?

Er zijn een paar dingen waar je bij een plek voor je groentetuin rekening mee moet houden:

Zonlicht : minstens 6 tot 8 uur zon per dag.

Geen bomen of struiken in de buurt : die groeien harder dan je denkt en vóór je het weet ligt je bak in de schaduw.

Droge voeten a.u.b .: kies geen plek waar na een regenbui water blijft staan.

Dicht bij huis : een tuin die je vanuit je raam kunt zien vergeet je niet en onderhoud je beter. Bovendien vergeet je zo niet te oogsten!

Vergeet je paden niet!

Je bakken moeten van alle kanten makkelijk te bereiken zijn van buitenaf.

Wil op je plek voor je moestuin een aantal bakken bij elkaar zetten dan moet je paden tussen de bakken maken. Als je planten groter worden gaan ze vanzelf een beetje buitenboord hangen.

Neem voldoende tussenruimte zodat je lekker kunt werken.


Conclusie

Een MM kan op heel veel plekken gebouwd worden. Dat is het mooie ervan!

Deze stap staat natuurlijk wat uitvoeriger beschreven in mijn boek 'Jelle's Makkelijke Moestuin' . Daarin vertel ik precies waar je rekening mee moet houden. Bovendien geef ik je tips voor plekken waarvan je nu denkt dat je daar echt geen MM kan plaatsen.

[Esther]

Stap 3:
Maak een bak voor je moestuin


Een bak voor je moestuin maak je makkelijk zelf.

In de Makkelijke Moestuin gebruik je bakken die je vult met een speciale aarde-mix in plaats van gewone grond. Daarmee haal je al het zware werk weg uit je moestuin en je planten groeien fantastisch!

Je plaatst bakken op de bestaande grond en vult ze met de mix. Je planten hebben ongeveer 15 tot 20 cm. mix nodig. Zo diep moeten je bakken dus worden.

Wat heb je nodig?

Je hebt dus materiaal nodig waarmee je een vierkante bak voor je moestuin kunt maken die ongeveer 20 cm. diep is en vier zijden heeft van 1,20 m.



Houten planken zijn het makkelijkst. Gebruik wel 'schoon' hout. Geen hout dus wat behandeld is met giftige stoffen om het tegen rot te beschermen. Die stoffen kunnen je planten opnemen via het water.

Mijn bakken

Mijn eerste moestuin bakken zijn van steigerplanken gemaakt. Die bleven achter na de bouw van ons huis. Als ik nu bakken maak gebruik ik liever larix of douglashout. Dat gaat langer mee.

Ander materiaal

Je kan de bakken ook van andere materialen maken. Mijn moeder heeft bijvoorbeeld van wat overgebleven stenen een bak gemetseld.

Maar ook stoepranden, balkjes, tuinranden, opsluitbanden voor tegels en gevlochten wilgentenen zijn prima.

Mijn favoriete materiaal is gratis materiaal. Kijk maar eens op een bouwplaats. Je kunt heel wat vinden in de afvalcontainers waarvan je een prima bak voor je moestuin kunt maken!

Kant-en-klare bakken?

Een paar jaar geleden is een groot tuincentrum begonnen met kant-en-klare 'vierkante meter bakken' aan te bieden.

Laat je niet verleiden om deze sh... aan te schaffen. De bakken hebben niet de goede maat, de vakken zijn te klein en het hout stelt niets voor.

Er zijn wel groente bakken te koop van goed hout; die zien er prima uit en gaan lang mee. 'Kost een paar centen maar dan heb je ook wat' zeggen ze hier in Groningen...

(Onze aannemer heeft een paar echt prachtige moestuin bakken voor ons gemaakt toen we op een beurs stonden. Van duurzaam, nederlands hout dat eindeloos mee gaat zonder dat je het hoeft te bewerken. Als je wilt kan hij deze ideale moestuinbakken nu ook voor jou maken; inclusief aardemix, raster en anti-worteldoek. In welke maat je maar wilt! Da's pas echt kant-en-klaar! Kijk strak maar even in de shop.)

Rasters

Zonder raster geen Makkelijke Moestuin. Met een raster verdeel je je bakken in vakken van 30 bij 30 cm. Het houdt je tuintje overzichtelijk en efficiënt.

Rasters maak je het makkelijkst van stroken plastic, houten latjes of lamellen van luxaflex.

Deze stap staat natuurlijk wat uitvoeriger beschreven in mijn boek 'Jelle's Makkelijke Moestuin'. Daarin laat ik je precies zien hoe ik mijn bakken en rasters gemaakt heb.

Bakken en rasters gemaakt?

Dan is het tijd voor de volgende stap:

[Esther]

Stap 4 :
de Makkelijke Moestuin Aardemix

Deze stap gaat over de speciale aardemix waarmee je straks je bakken gaat vullen.
Je gebruikt dus niet je eigen grond!

De Makkelijke Moestuin Mix is een mengsel van 3 natuurlijke materialen.



Deze 'grond' is makkelijk te bewerken, biedt alles wat je planten nodig hebben en houdt goed water vast zonder ooit te nat te worden.

Deze aardemix bestaat uit:

1/3 deel gemengde compost
1/3 deel turfmolm
1/3 deel vermiculiet


Waarom een speciale mix?

In de MM teel je alles in bakken en vakken. Dat maakt het juist zo makkelijk;

een kleine oppervlakte,
mooi overzichtelijk,
eenvoudig te beplanten en in te zaaien,
nog makkelijker te onderhouden en
een enorme opbrengst.

Zou je je eigen grond gebruiken dan zijn de punten 1 en 2 nog steeds van toepassing maar 3, 4 en 5 worden al een stuk minder!

Professionele telers

Professionele kastelers telen hun planten echt niet in hun gewone tuingrond. In tegendeel; ze maken de allerbeste teelaarde die ze maar kunnen bedenken.

Dat doen wij dus ook.

De MM-mix is zó samengesteld dat alle groentes en kruiden het er goed tot heel goed op doen. Je spinazie, je bietjes én je rozemarijn.


Jij hoeft dus nooit meer na te denken welke grond en welke meststoffen je voor iedere afzonderlijke groente hoeft te gebruiken!

Hoe kom je aan de Mix?

Tot voor kort was dat een lastige vraag. Je moest het zelf maken en het was niet altijd even eenvoudig om aan de 3 ingredienten te komen. Vooral de vermiculiet was voor veel mensen een struikelblok.

Gelukkig wordt de MM-mix nu kant-en-klaar gemixt in zakken verkocht bij onze verkooppunten. Er komen steeds ook steeds meer van die punten dus met een beetje mazzel zit er eentje bij je in de buurt. Ze verkopen vaak ook de vermiculiet dus als je wilt kan je nog steeds zelf aan de gang.

Eenmalige aankoop!

Je moet dus even je best doen om aan de MM-mix te komen. Troost je: dat is éénmalig: zit de mix eenmaal in de bakken dan hoef je dit nooit meer te doen. Je hebt voor de rest van je tuin-carriere alleen nog maar compost nodig en dat kan je heel goed zelf maken. Het eeuwige grond verbeteren of potgrond vervangen is dus verleden tijd!

In mijn boek 'Jelle's Makkelijke Moestuin" heb ik de MM-mix uitvoerig beschreven. Daarin kan je bijvoorbeeld ook precies lezen hoe je de Mix het makkelijkst zelf maakt, waar je de spullen het beste vandaan haalt en waar je op moet letten.

Zo, nu heb je de perfecte moestuin grond bij de hand. Op naar de volgende stap:

[Esther]

Stap 5 :
Plaats en vul je moestuinbak


Plaats en vul je moestuinbak met de speciale Makkelijke Moestuin aardemix.

In stap 2 heb je gekozen waar je je moestuinbak gaat plaatsen, in stap 3 heb je je bak en raster gemaakt en in stap 4 heb je de MM-mix gehaald. Je bent er dus helemaal klaar voor!

Het plaatsen van je bak(ken)

Je hebt je plek uitgekozen en je bak gemaakt.

Wat je nu het eerst gaat doen is je plek wat vlak maken zodat je je bak redelijk waterpas kan plaatsen.

Daarna kan je twee dingen doen:

óf je haalt al het onkruid grondig weg,
óf je dekt de bodem af met anti-worteldoek.




Het laatste heeft natuurlijk veruit mijn voorkeur. Van al dat onkruid weghalen wordt ik niet vrolijk: veel te zwaar werk!

Oke, bak geplaatst?

Vul je bak

Da's een fluitje van een cent: het enige wat je dan hoeft te doen is de zakken open te knippen en de inhoud in de bakken te storten!

Vervolgens hark je de mix mooi vlak en leg je raster erop. Weet je nog wel? Zonder raster geen Makkelijke Moestuin!



Zorg dat de mix lekker luchtig blijft: niet aanstampen dus!

Ook deze stap staat natuurlijk wat uitvoeriger beschreven in mijn boek 'de Makkelijke Moestuin'

Zo, je bak is nu helemaal klaar. Je zou nu al kunnen beginnen met zaaien.
Dat is Stap 7.

Maar om het af te maken gaan we eerst nog wat maken wat de Makkelijke Moestuin heel uniek maakt:

[Esther]

Stap 6 :
klimrek voor groentes


Een van de meest opvallende onderdelen van de Makkelijke Moestuin is het klimrek voor groentes.

Langs dit verticale rek groeien tomaten, courgettes, bonen, erwten, sugarsnaps en pompoenen. Zo nemen ze veel minder ruimte in als in een normale moestuin en het ziet er prachtig uit!

Bijvoorbeeld tomaten

Heb je weleens tomaten gekweekt? Werd het ook zo'n rommeltje?

Tomaten hebben de neiging enorm uit te groeien met allemaal zijscheuten waar ook weer tomaten aan groeien. Zelfs een speciale tomatensteun helpt niet echt.

Courgettes nemen ook behoorlijk wat ruimte in beslag, om over pompoenen helemaal niet te spreken!




n de Makkelijke Moestuin hou ik al deze planten aardig onder controle door verticaal te tuinieren: ik leid ze omhoog langst een klimrek voor planten. Zo nemen ze maar een fractie van de anders benodigde ruimte in en kan ik ze makkelijk onderhouden.

Ik hoef niet te bukken om te oogsten en het ziet er ook nog eens prachtig uit!

Hoe maak je een stevig frame?

De frames kan je van allerlei materialen maken: houten balkjes, ronde boompalen, bamboestokken of zelfs gordijnrails.

Ik maak ze van verwarmingsbuis. Dat is lekker stevig, niet al te duur en gaat lang mee. Het ziet er ook niet zo massief uit.




In mijn boek 'Jelle's Makkelijke Moestuin' leg ik aan de hand van een serie foto's precies uit hoe ik mijn rekken heb gemaakt.

Ook laat ik in het boek een aantal andere constructies zien voor planten die geen klimrek nodig hebben maar wel wat steun kunnen gebruiken.

Zo, dan is het nu tijd voor datgene waar het allemaal om draait:

[Esther]

Stap 7 :
Zaaien en planten op de juiste afstand



Zaaien en planten doe je in de Makkelijke Moestuin niet op rijtjes maar in vierkanten.

Binnen de vierkanten zaai je op de afstand die je in een normale moestuin in de rijtjes zou aanhouden.

Zo is er in een vak van 30 bij 30 cm plaats voor bijvoorbeeld 1 koolplant, 4 kroppen sla, 9 bietjes of 16 uien.




Wat is de juiste zaaiafstand?

Hoeveel planten je per vak zaait of plant hangt af van de ruimte die de planten nodig hebben. Hoe groot ze dus worden.

Op het zakje van het zaad kan je meestal wel vinden welke afstand je tussen de plantjes moet houden. Bij uien is dat bijvoorbeeld 5 cm en bij slaplantjes meestal 15 cm.



Een koolplant heeft nog meer ruimte nodig.


In deze vakken staan bijvoorbeeld:


16 ruculaplantjes,
16 wortels,
9 bietjes en
4 eikenbladsla-plantjes.








Niet alle groentes passen binnen het stramien van de 4 standaard afstanden. Ook bij het klimrek zijn het aantal planten per vak vaak een beetje anders.


Zaaien

Prik met je vinger op de juiste afstand een gaatje, per gaatje een (of een paar) zaadjes zaaien en druk het gaatje weer dicht. Nu nog wat water geven en klaar.

Belangrijk is dat de aardemix vochtig blijft anders ontkiemen de zaadjes niet. Maar met de Makkelijke Moestuin Mix is dat meestal geen probleem




Nu je weet hoe je in de Makkelijke Moestuin zaaien moet gaan we verder met:

[Esther]

Stap 8:
Beplant elk vak anders



In een bak van 1.20 bij 1.20m heb je 16 vierkanten van 30 bij 30 cm.

Beplant elk vak anders dus met een andere groente of kruid.

Door al die verschillende gewasjes bij elkaar heb je amper last van ziektes of ongedierte en hoef je geen ingewikkelde schema's van wisselteelt aan te houden.

Bovendien ziet je tuintje er prachtig uit!


Waarom zoveel variatie?

Er zijn een heleboel redenen te bedenken waarom je elk vak met een andere groente zou beplanten.

De eerste reden vind ik meteen de beste: het ziet er prachtig uit

Je tuin is echt een plaatje met al die verschillende planten, kleuren, bladeren, hoogtes, bloemen en kruiden.

Net zo belangrijk is dat je zo voorkomt dat je té veel van hetzelfde plant.



ls je op hetzelfde moment een hele bak met kropsla beplant heb je 8 weken later 16 vakken met 4 kroppen sla = 64 kroppen sla. Dan krijg je hetzelfde als in een gewone moestuin: té veel en alles tegelijk.

Nauwelijks last van ziektes en ongedierte

Het grote probleem van velden vol van hetzelfde is dat ziekten en plagen makkelijk toeslaan. De koolvlieg kan een veld vol kool makkelijk vinden. Een koolplant tussen allerlei andere planten ziet hij makkelijk over het hoofd. Helemaal als hij een hekel heeft aan de buurplanten!

In de biologische moestuin worden daarom bepaalde gewassen naast elkaar en andere juist weer niet. In de Makkelijke Moestuin doe je dat eigenlijk vanzelf, zonder dat je erover na hoeft te denken.

Blijkbaar profiteren de planten van goede buren en wordt de schadelijke invloed ze op elkaar hebben weer door andere planten opgeheven!

Wisselteelt

Je hoort altijd dat het reuze belangrijk is dat je aan wisselteelt moet doen.

In de gewone moestuin wordt de grond meestal verdeeld in vier of vijf percelen waarop de gewassen elk jaar roteren. Dit om te voorkomen dat de grond uitgeput raakt of er ziektes in de bodem komen.

In de Makkelijke Moestuin beplant je elk vak anders en door nooit twee keer achter elkaar hetzelfde te planten pas je ongemerkt en soort wisselteelt toe.

In mijn boek 'de Makkelijke Moestuin' ga ik wat dieper in op combinatie- en wisselteelt.

Alleen maar voordelen!

Wat ik ook zo leuk vind is dat je op zo'n manier allerlei groentes kunt uitproberen die je normaal niet zo snel zou kweken. In een gewone moestuin zou je misschien niet zo snel een stuk grond er voor opofferen maar een vak van 30 bij 30 is te overzien!

Zo heb je al snel veel variatie en eet je ook eens wat anders!

En natuurlijk gebruik je voor je favoriete groentes meer vakken dan voor bijvoorbeeld spruitjes! (Jak! Die komen mijn tuin sowieso niet in!) Maar verdeel ze dan over verschillende bakken en zaai ze op verschillende tijden.

De volgende stap

Alles ingezaaid en beplant? Dan is het nu aan je plantjes om groot te groeien.

Daar help je ze natuurlijk wel een beetje bij dus op naar:

[Esther]

Stap 9:
je planten verzorgen


Je planten verzorgen doe je in de Makkelijke Moestuin altijd van buiten af zodat je aardemix mooi los en rul blijft. Hoe ruller en losser je aarde, hoe beter je planten groeien.

Elke tuinier weet dit en spit en freest en harkt heel wat af om z'n grond mooi los te krijgen. Des te vreemder is het dat hij er later weer op gaat lopen om zijn planten te verzorgen en onkruid te verwijderen. Toch?

Bakken zijn ideaal

In de Makkelijke Moestuin loop of stap je nooit op de aarde. Daarom maak je de bakken zo dat je overal goed bij kan.



Je planten verzorgen is heel eenvoudig. Als de zaadjes opkomen zorg je dat er precies zoveel plantjes groeien als jij in je vak wilt. Teveel opgekomen zaadjes haal je meteen weg.

Dan hou je de aarde vochtig, kijkt regelmatig hoe je plantjes groeien en mocht er al wat onkruid verschijnen dan pluk je dat meteen weg.

Omdat je je groentes zo liefdevol verzorgt heb je meteen in de gaten als het niet goed gaat.

Een slak verwijder je, rups pluk je weg, een door schimmel aangetaste plant haal je meteen weg voor hij de rest kan besmetten.
Water geven

Bij het verzorgen van je planten hoort natuurlijk ook het water geven. Dat is voor groentes heel belangrijk. Ze doen het gewoon niet goed als ze niet genoeg – of teveel – water krijgen.

De mix droogt minder snel uit dan gewone potgrond. Toch moet ik ook regelmatig water geven.

Daarom staan naast mijn bakken altijd een paar emmers water met een schepbakje. Met het kuipje geef ik elk plantje precies zoveel water als nodig; aan de voet van de plant. Zo kan ik het zelfs in de volle zon doen - als ik de rest van de dag geen tijd heb – en kunnen de bladeren door het water niet verschroeien in de zon.

Nooit te nat.

Lange periodes met regen - helaas in Nederland niet ongebruikelijk - zijn voor mijn MM lang niet zo desastreus als voor een gewone moestuin. Ik heb immers een plek uitgekozen waar geen water blijft staan. Omdat de bak boven de gewone grond staat is de afwatering OK.

De Makkelijke Moestuin Mix houdt heel goed water vast maar kan nooit te nat worden. Teveel aan water loopt gewoon weg. Voor mij dus nooit drassige modderpoelen waarin de plantjes ten onder gaan in de strijd tegen het water.

Weinig werk!

Eigenlijk hoef je dus maar heel weinig te doen aan het onderhoud van je moestuin en is je planten verzorgen een makkie.

Meer weten? In mijn boek ‘Jelle’s Makkelijke Moestuin’ beschrijf ik bijvoorbeeld ook hoe je ongedierte kan bestrijden en hoe je de meest gemaakte fouten voorkomt.

Uiteindelijk komt dan de dag dat je groentes groot genoeg zijn om te eten. Daar doe je het voor, toch?

De laatste stap is misschien daarom wel de leukste:

[Esther]

Stap 10:
oogst en beplant opnieuw


Oogst en beplant je vakken zo veel en zo vaak mogelijk! Als je een vak leeg-oogst, zaai of beplant je het meteen opnieuw. Zo staat het nooit leeg.

Het is geweldig om zelf je groente te kweken maar het is nog leuker om ze te oogsten!

In de Makkelijke Moestuin oogst je een beetje anders dan normaal: je begint er al heel snel mee en gaat er zolang mogelijk mee door.



Oogsttijd

Als je slaplantjes beginnen te groeien kan je al heel snel de eerste blaadjes voor je verse, groene salade oogsten. Je hoeft echt niet te wachten tot je kropje helemaal volgroeid is!

Zeker als je een paar vakken met verschillende slasoorten hebt geplant kun je dus al snel elke dag sla eten.

Van bietenplanten zijn de jonge blaadjes heerlijk door de sla. (Op de bieten zelf ben ik niet zo dol; die geef ik aan mijn oma!)

De klimmers

Erwten, sugarsnaps en peultjes horen bij de leukste gewassen van mijn MM. Geweldig om ze te zien klimmen.

Ik begin met plukken zodra de eerste peultjes beginnen te groeien. Dan zijn ze nog maar klein maar oh zo lekker.

We doen ze in de sla of door de roerbakgerechten. Pluk je telkens alles weg dan bloeit de plant langer door en kun je dus langer blijven oogsten.

Van de pompoenen en courgettes heb ik ook lang plezier. De bloemen gaan in de sla (heel lekker en het ziet er prachtig fleurig uit).

De courgettes oogsten we jong. Heel jong gaan ze rauw in de sla, anders in de roerbak of pastasaus of - mijn favoriet - we maken er de lekkerste soep van die je maar kunt bedenken: courgettesoep.

Geen leegstand!

Jonge groentes zijn vaak het lekkerst dus ik wacht niet te lang met het oogsten van radijsjes, bietjes en worteltjes. Zo komt het vak ook weer vrij voor iets anders.





Zodra het vak helemaal leeg-geoogst schep ik wat compost door de mix en zaai of plant ik meteen het volgende gewas. Heel economisch want zo kan een vak meerdere keren per jaar beplant worden.

Natuurlijk geef ik in In mijn boek 'Jelle's Makkelijke Moestuin' meer tips en voorbeelden over het zo goed mogelijk gebruiken van je vakken.

Ook vertel ik je met welke soorten groentes ik het meeste succes heb, (tot) wanneer je kunt doorgaan met zaaien en oogsten en welke soorten ik het lekkerste vind.

Gefeliciteerd!

Je hebt alle stappen doorlopen en - als je ze echt allemaal gedaan hebt - heb je nu een fantastische Makkelijke Moestuin. Viel mee he?

Je zult het moestuinieren vast net zo leuk vinden als ik. Ik kan er echt vrolijk van worden. Het is zo leuk om alles te zien groeien en bloeien en als ik mijn eigen oogst op tafel zet ben ik echt trots!

Bovendien is het echt allemaal veel lekkerder dan uit de winkel!